Η δημιουργικότητα στη Φυσική Αγωγή του Δημοτικού: Μια Ποιοτική Προσέγγιση των Αντιλήψεων των Εκπαιδευτικών

Ελισάβετ Κωνσταντινίδου, Μαρία Μιχαλοπούλου, Νικόλαος Αγγελούσης, & Θωμάς Κουρτέσης

Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Περίληψη

Η έρευνα που ασχολείται με το δημιουργικό δυναμικό των μαθητών έχει παράγει πολύτιμα συμπεράσματα σχετικά με το πως αυτοί εκφράζουν τη δημιουργικότητα τους στη λογοτεχνία, στις ε- πιστήμες, στη μουσική, στη δραματοποίηση, κ.λπ. Ωστόσο, όσο αφορά στο αντικείμενο της φυσικής αγωγής (ΦΑ), η πλειοψηφία των διαθέσιμων ερευνών εξετάζει τις αντικειμενικές θεωρίες των ερευνη- τών για την έκφραση της κινητικής δημιουργικότητας, τις στρατηγικές διδασκαλίας που προάγουν τη δημιουργική ή την κριτική σκέψη, τα σχολικά προγράμματα που προάγουν τη δημιουργικότητα, κλπ. Υπάρχουν πολύ λίγα ερευνητικά ευρήματα που επιχείρησαν να εξετάσουν τη σχέση μεταξύ της ΦΑ και των κινητικών δραστηριοτήτων με τις διάφορες μορφές εκδήλωσης της δημιουργικής έκφρασης, ενώ δεν έχει προηγηθεί καμία σχετική έρευνα σε παγκόσμιο επίπεδο που να έχει εξερευνήσει τις υπο- κειμενικές θεωρίες και αντιλήψεις των Καθηγητών ΦΑ (ΚΦΑ) σ’ αυτό το θέμα. Ο σκοπός της παρού- σας μελέτης ήταν να διερευνήσει τους τρόπους δημιουργικής έκφρασης των μαθητών του δημοτικού στη ΦΑ σύμφωνα με τις αντιλήψεις των ΚΦΑ. Πιο συγκεκριμένα, επιχειρήθηκε η ανάδειξη των διά- φορων μορφών δημιουργικής έκφρασης και το είδος των δραστηριοτήτων που την προάγουν. Οι συμμετέχοντες ήταν 96 ΚΦΑ από την περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας οι οποίοι εξέφρασαν τις αντιλήψεις τους για τα δημιουργικά αποτελέσματα των μαθητών τους. Τα ποιοτικά δεδομένα συλλέχ- θηκαν με ερωτηματολόγιο που περιλάμβανε ερωτήσεις ανοιχτού τύπου. Τα αποτελέσματα ανέδειξαν διάφορες συμπεριφορές, ενέργειες και ιδέες των μαθητών που αντανακλούν διάφορους τρόπους της δημιουργικής έκφρασης στη ΦΑ. Σύμφωνα με τους ΚΦΑ, οι μαθητές προσπαθούν να τροποποιήσουν παραδοσιακά ομαδικά παιχνίδια και τους κανόνες τους, να δημιουργήσουν νέα παιχνίδια, να ανα- καλύψουν εναλλακτικούς τρόπους κινήσεων, να αυτοσχεδιάσουν και να παρουσιάσουν κατά τη δι- άρκεια της δραματοποίησης ή των μουσικοκινητικών δραστηριοτήτων και να παρουσιάσουν κι εκτε- λέσουν αποκλίνουσες κινήσεις και αθλητικές δεξιότητες. Επιπλέον, απ’ τα αποτελέσματα φάνηκε πως η ΦΑ περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που επιτρέπουν την έκφραση της δημιουργικό- τητας των μαθητών, όπως τα ομαδικά παιχνίδια, την εξάσκηση αθλητικών δεξιοτήτων, τις δραστηριό- τητες με βασικές κινητικές δεξιότητες, τον κινητικό αυτοσχεδιασμό και το χορό.

Λέξεις κλειδιά: δημιουργικότητα, κίνηση, φυσική αγωγή, εκπαιδευτικοί, αντιλήψεις, υποκειμενικές θεωρίες.