Τα Αποτελέσµατα των Παρεµβάσεων στο Σχολείο για Αύξηση της Φυσικής ∆ραστηριότητας

Ανδρέας Αυγερινός, Ελένη Ζέτου & Νικόλαος Βερναδάκης

ΤΕΦΑΑ, ∆ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης

Περίληψη

Το σχολείο αποτελεί ίσως το σηµαντικότερο περιβάλλον για την προώθηση της Φ∆ στα νεαρά άτοµα. Αυτή η εργασία ανασκοπεί προγράµµατα παρέµβασης που στόχευαν στην προώθηση της Φ∆ και υλοποιήθηκαν στο περιβάλλον του σχολείου. Σκοπός της εργασίας είναι να προσδιορίσει τα χαρακτηριστικά και την αποτελεσµατικότητα αυτών των παρεµβάσεων. Οι µελέτες που ανασκοπήθηκαν αφορούσαν το διάστηµα 1980-2001 και εκπλήρωναν τις παρακάτω προϋποθέσεις: 1) είχαν µια ποσοτική αξιολόγηση της Φ∆, 2) το δείγµα ήταν µαθητές της πρωτοβάθµιας και/ή της δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης, 3) υπήρχε συγκριτική οµάδα ή οµάδα ελέγχου,4) υλοποιήθηκαν στην αλλοδαπή και ηµεδαπή, και 5) ήταν δηµοσιευµένες στην αγγλική ή ελληνική γλώσσα. Η σηµαντικότητα των αποτελεσµάτων αξιολογήθηκε συνολικά και για διαφορετικούς τύπους παρέµβασης. Ανασκοπήθηκαν 15 µελέτες, 13 από τις οποίες υλοποιήθηκαν στην αλλοδαπή και δύο στην ηµεδαπή. Οι µελέτες που παρουσίασαν τα καλύτερα αποτελέσµατα χαρακτηρίζονταν από ισχυρούς ρευνητικούς σχεδια- σµούς, από την εφαρµογή έγκυρων και αξιόπιστων µετρήσεων και πολυδιάστατες ροσεγγίσεις στη µεθοδο- λογία παρέµβασης. Ορισµένες από αυτές που συµπεριελάµβαναν µετρήσεις διατήρησης, έδειξαν αυξηµένη συµµετοχή της πειραµατικής οµάδας σε Φ∆ και µετά τη λήξη της παρέµβασης. Οι µελέτες που εντοπίστηκαν αφορούν στην πλειονότητά τους µαθητές ηλικίας µεγαλύτερης των εννέα ετών. Η γνώση που αποκοµίζεται από αυτές αφορά κυρίως σε µαθητές προεφηβικής και εφηβικής ηλικίας. Από την ανασκόπηση φαίνεται ότι: α) ιδιαίτερη προσοχή χρήζουν τα κορίτσια σε όλες τις ηλικίες και οι µαθητές –τριες που φοιτούν στις τάξεις του γυµνασίου β) πρέπει να εφαρµοστούν σε µεγαλύτερη έκταση αντικειµενικές µετρήσεις για την αξιολόγηση της Φ∆ και γ) στο µέλλον πρέπει να διεξαχθούν περισσότερες µελέτες για την αξιολόγηση της Φ∆ σε µαθητές που φοιτούν στις πρώτες τάξεις του δηµοτικού σχολείου.

Λέξεις κλειδιά: φυσική δραστηριότητα, παρέµβαση, υγεία

Ο Ρόλος της Άσκησης και της Φυσικής Αγωγής

στη ∆ιαµόρφωση της Αυτοαντίληψης στην Παιδική και Εφηβική Ηλικία.

Περικλής Καλογιάννης

ΤΕΦΑΑ, ∆ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης

Περίληψη

Η θετική επίδραση της φυσικής αγωγής και του αθλητισµού στην οµαλή και αρµονική φυσιολογική ανάπτυξη του παιδιού είναι πλέον γνωστή (Bailey, Malina, & Mirwald, 1986; Bar-Or, 1983; Pangrazi, 1997; Τοκµακίδης &∆ούδα, 1999). Κοινά αποδεκτή πλέον όµως είναι και η συνεισφορά της στην ψυχολογική ανάπτυξη του παιδιού, συντελώντας στη διαµόρφωση µιας πολύπλευρης και αρµονικής προσωπικότητας (Fox, 1997; Whitehead & Corbin, 1997). Με την αναγνώριση της πολλαπλής διάστασης της δοµής του εαυτού, δόθηκε η ευκαιρία για την έρευνα του σωµατικού εαυτού σαν µια ξεχωριστή ενότητα. Η δηµιουργία κατάλληλων ψυχοµετρικών οργάνων βοήθησε στη µέτρηση της σωµατικής αυτοαντίληψης. Η θετική σχέση της συµµετοχής σε προγράµµατα φυσικής δραστηριότητας µε υψηλότερα επίπεδα σωµατικής αυτοεκτίµησης αλλά και γενικότερης αυτοαντίληψης έχει υποστηριχτεί από αρκετούς ερευνητές. Επίσης, αποτελέσµατα ερευνών υποστηρίζουν ότι παιδιά µε υψηλούς δείκτες σύστασης σώµατος και χαµηλό επίπεδο φυσικής κατάστασης, εµφανίζουν χαµηλότερη σωµατική αυτοαντί- ληψη και αντιλαµβανόµενη ικανότητα, µειωµένη παρακίνηση, αρνητικές στάσεις για τη Φυσική Αγωγή και την άσκηση και εµφανίζουν υψηλότερο άγχος σε χώρους φυσικής δραστηριότητας. Η διδασκαλία της Φυσικής Αγωγής µπορεί να βοηθήσει τα παιδιά στο να διαµορφώσουν µια αντικειµενική εικόνα του σωµατικού εαυτού τους και να αποκτήσουν θετική σωµατική αυτοεκτίµηση, που θα τους επιτρέψει να συµµετέχουν ενεργά σε προγράµµατα άσκησης και φυσικής δραστηριότητας και να βιώσουν τα ευεργετικά αποτελέσµατα αυτής της συµµετοχής δια βίου.

Λέξεις κλειδιά: Αυτοαντίληψη, αυτοεκτίµηση, σωµατικός εαυτός, φυσική αγωγή, φυσική δραστηριότητα

Οι Νέες Τεχνολογίες και η ∆ιδασκαλία της Φυσικής Αγωγής

Απόστολος Σίσκος & Παναγιώτης Αντωνίου

ΤΕΦΑΑ, ∆ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης

Περίληψη

Οι πολλαπλές εφαρµογές των Νέων Τεχνολογιών επιδρούν ποικιλοτρόπως σε κάθε πτυχή της κοινωνικής, οικονοµικής και πολιτιστικής δραστηριότητας και αυτό είναι πλέον µια αναµφισβήτητη πραγµατικότητα. Σήµερα είναι γενικά αποδεκτό ότι οι Νέες Τεχνολογίες έχουν ένα ζωτικής σηµασίας ρόλο στην εκπαίδευση όλων των βαθµίδων. Ουσιαστικά η ίδια η κοινωνία επιβάλλει την προετοιµασία των νέων έτσι ώστε να κα- ταστούν διορατικοί και επιδέξιοι χρήστες των πληροφοριών αλλά και δηµιουργοί γνώσεων. Οι εκπαιδευτικοί συµµετέχοντας στις αλλαγές και δεχόµενοι τις επιδράσεις πρέπει να δηµιουργήσουν νέα αποδεκτά πρότυπα διδασκαλίας στηριγµένα στις Νέες Τεχνολογίες. Οι δυνατότητες και οι προοπτικές που ανοίγονται µε τη χρήση των Νέων Τεχνολογιών είναι σηµαντικές και καθοριστικές και για τον κλάδο της Φυσικής Αγωγής. Οι καθηγητές Φυσικής Αγωγής πρέπει να προσεγγίσουν αυτήν την πρόκληση ως ιδανική ευκαιρία για υποβοήθηση και βελτίωση της διδασκαλίας αλλά και του κύρους του µαθήµατος. Για να γίνει αυτή η προσέγγιση µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο παράγεται όλα αυτά τα χρόνια της πληροφορικής επανάστασης ένας µεγάλος όγκος ερευνητικών δεδοµένων για τη χρήση των Νέων Τεχνολογιών στην εκπαίδευση γενικότερα και στη Φυσική αγωγή και τον Αθλητισµό ειδικότερα. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν µέσα από την ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας α) να αναδείξει τις δυνατότητες που παρέχουν οι Νέες Τεχνολογίες στη διδασκαλία της Φυσικής Αγωγής και β) να παρουσιάσει τα αποτελέσµατα σχετικών ερευνών που διενεργήθηκαν διεθνώς τα τελευταία χρόνια. Συµπερασµατικά µπορούµε να πούµε ότι οι Νέες Τεχνολογίες δεν είναι πανάκεια ειδικά για τη Φυσική Αγωγή αλλά ένα εργαλείο χρήσιµο για τη βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου των καθηγητών.

Λέξεις κλειδιά: διδασκαλία µε τη βοήθεια υπολογιστή, διδασκαλία µε τη βοήθεια πολυµεσικής εφαρµογής, δικτυακή αποστολή, πολυµεσικά σχέδια εργασίας, διαδίκτυο.

Μαθαίνοντας µε την Τεχνολογία των Πολυµέσων – Υπόσχεση ή Πραγµατικότητα;

Νικόλαος Βερναδάκης, Ανδρέας Αυγερινός, Ελένη Ζέτου, Μαρία Γιαννούση & Ευθύµης Κιουµουρτζόγλου

ΤΕΦΑΑ, ∆ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης

Περίληψη

Σκοπός αυτής της ανασκόπησης ήταν η ανίχνευση και η κριτική προσέγγιση των εκπαιδευτικών και µαθησιακών δυνατοτήτων που προσφέρει η διδασκαλία µε πολυµέσα στην εκπαίδευση και τη Φυσική Αγωγή. Ειδικότερα, η εργασία ξεκινά µε µια απόπειρα αναγνώρισης των πλεονεκτηµάτων και µειονεκτηµάτων της διδασκαλίας µε πολυµέσα. Στη συνέχεια αναφέρει αποτελέσµατα ερευνών που αφορούν την επίδραση της διδασκαλίας µε πολυµέσα στη µάθηση και προτείνει ένα µοντέλο ανάπτυξης εκπαιδευτικών εφαρµογών. Τέλος αναλύει και σχολιάζει τη χρησιµότητα και αξία της εν λόγω διδασκαλίας και επισηµαίνει µια σειρά από προβληµατισµούς, εκ των οποίων πολλοί εντοπίζονται στο επίπεδο της έµπρακτης χρήσης αυτών των εφαρµογών και της αποτελεσµατικής ενσωµάτωσής τους στο εκπαιδευτικό περιβάλλον. Οι έρευνες που ανα- σκοπήθηκαν εκπλήρωναν τις παρακάτω προϋποθέσεις: 1) είχαν µια ποσοτική αξιολόγηση της µάθησης µε την τεχνολογία των πολυµέσων 2) οι συµµετέχοντες ήταν µαθητές από όλες τις βαθµίδες της εκπαίδευσης, 3) υπήρχε συγκριτική οµάδα ή οµάδα ελέγχου, 4) υλοποιήθηκαν στην αλλοδαπή και ηµεδαπή, και 5) ήταν δηµοσιευµένες στην αγγλική ή ελληνική γλώσσα. Βασισµένη λοιπόν, στα ευρήµατα των ερευνών αυτής της ανα- σκόπησης φαίνεται ότι η διδασκαλία µε πολυµέσα µπορεί να είναι ένα αποτελεσµατικό, ενδιαφέρον και ελκυστικό µέσο διδασκαλίας που συµπληρώνει τη συµβατική εκπαιδευτική διαδικασία.

Λέξεις κλειδιά: τεχνολογία, διδασκαλία µε πολυµέσα, ενεργητική µάθηση, µοντέλο ανάπτυξης.